
De wet DBA en het wegvallen van het Moratorium, blijft de gemoederen bezighouden.
Even korte terugblik
In 2016 verving de wet DBA de VAR, met onder andere als doel schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Het gevolg destijds was dat de interim-/ZZP-markt tot stilstand kwam. Al snel werd daarom in oktober 2016 het handhavingsmoratorium ingevoerd, wat betekende dat de Belastingdienst niet actief ging handhaven. Per 1 januari 2025 komt dit moratorium te vervallen, wat momenteel tot veel onrust in de markt leidt¹.
ZZP’ers en interimmers zien hun pijplijn opdrogen.
Steeds meer opdrachtgevers nemen het zekere voor het onzekere en besluiten voor 2025 (tijdelijk) geen nieuwe opdrachten meer uit te zetten. Dit alles is te herleiden tot de onduidelijkheid over de criteria voor zelfstandigheid. In tegenstelling tot de beweringen van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, roept het handboek en de online tool van de Belastingdienst in de praktijk meer vragen op dan dat ze beantwoorden.
In de online tool worden bijvoorbeeld tien criteria benoemd om te bepalen of je een werknemer of zelfstandige bent. Meestal is de uitkomst een mix van beiden, waardoor nog steeds onduidelijk is hoe de Belastingdienst hiermee om zal gaan. Opdrachtgevers en zelfstandigen zijn hierdoor overgeleverd aan de grillen van de Belastingdienst, en deze beoordeling is daarmee subjectief en moeilijk voorspelbaar.
Impact en verwachtingen
In Nederland zijn er ongeveer 1,2 miljoen interimmers en ZZP’ers, waarvan naar schatting zo’n 200.000 onder de wet vallen². Toch lijkt de impact veel groter te zullen zijn. Zelf verwacht ik dat het wel mee zal vallen en dat de soep niet zo heet gegeten wordt als dat deze opgediend wordt.
“Stel dat 1,2 miljoen werkenden plotseling geen werk meer verrichten – wie gaat dan deze werkzaamheden vervullen?” Ron van Haeff, Treasurer Search
De Belastingdienst beschikt momenteel over slechts 80 FTE voor het uitvoeren van controles en heeft aangegeven dit aantal niet te zullen uitbreiden. Tijdens het actieve moratorium hadden ze al hun handen vol, dus verwacht ik dat de focus zich vooral zal richten op het laaghangende fruit: daar waar de kans op schijnzelfstandigheid groot is, zoals in de zorg, maaltijdbezorging, en het onderwijs. Interim-treasurers en cash managers die minimaal €75 per uur of meer rekenen, denk ik, zullen minder risico lopen.
De impact van de reactie van de markt zal echter niet onopgemerkt blijven. Stel dat 1,2 miljoen werkenden plotseling geen werk meer verrichten – wie gaat dan deze werkzaamheden vervullen? Vervolgens zal de politiek opnieuw op zoek moeten naar een oplossing voor een probleem dat zij zelf veroorzaakt hebben.
Opdrachtgevers en ZZP’ers/Interimmers kan ik enkel adviseren om samen te werken en te zorgen dat ze zo hoog mogelijk scoren op de gestelde tien criteria voor zelfstandigheid. Ik denk graag mee.